28 Eylül Bireysel Silahsızlanma Günü "Sessiz Ayakkabıların Yürüyüşü"

28 Eylül 2002
Taksim Gezi Parkı
 
Nazire Dedeman
Umut Vakfı Kurucu Başkanı
Konuşma Metni

 
11 Aylık kardeşini öldürdü. Trabzon’un Araklı ilçesi Çiftepazar Köyü’nde av tüfeği ile oynayan 9 yaşındaki R.B., kazayla beşikteki 11 aylık kardeşini öldürdü. Olay, geçen cumartesi akşamı saat 18:30’da meydana geldi. Babasına ait av tüfeği ile oynayan 9 yaşındaki R.B.’nin elindeki tüfek aniden patladı ve beşikte uyuyan 11 aylık Bilal B. vurularak öldü. Trabzon (DHA)
 
Bu haber bir gazetenin üçüncü sayfasının ilk sütununda en alt köşede yer aldı. Bilal Bebeğin babasına ait bir av tüfeği ile kardeşi tarafından kazayla öldürülmesi 3,5 santime 9 santimlik bir yazıyla duyuruldu. Okuyan pek kimse olmadı. Haber’e gözatanlar ise pek etkilenmedi. Kimsenin aklında ve kalbinde yer bulmadı ama; bir anne, bir baba, bir kardeş ve bir Bilal’in hayatları birlikte söndü. Biz bugün burada Bilal’in ayakkabılarınıda Kırmızı Halı’nın üzerinde yürüteceğiz. Ailenin yitip giden umutlarını birlikte dile getireceğiz. Sorumlu yurttaşlar olarak tepki verip, mesaj dinleteceğiz.
Hep birlikte Bireysel Silahlanmaya hayır diyeceğiz. 
Korunma amaçlı silah edinme mazereti maalesef silah sahibi olmaya özenmenin adıdır. Bu özenti oyuncak silahla başlar. Herhangi bir oyuncakçıdan kolayca temin edebileceğiniz, aslından hiçbir detayla ayırdedilemiyen bir oyuncak tabancanın etiketinde şunların yazılı olduğuna dikkat ediniz.
 
14 yaşın altındakiler kullanamaz. Yetişkin birinin gözetiminde kullanılmalıdır. Hayvanlara ve insanlara tutmayınız. Ağıza alınması sakıncalıdır.
 
Bu satışa izin veren yasa yapıcıların, böyle bir etiketle o malı satan ticaret erbabının, o oyuncağı satın alarak çocuğuna hediye eden ebeveynlerin; yaşamlara, umutlara mal olan ateşli silahla ilgili bilinçleri, işte bu seviyededir. Çünkü kendileri de bilinçsizce silah sahipleri. Özendiriyorlar çocuklarını. Devlet de
 
koruyamadığı, denetimsizce dağıttığı, sorumluluk duygusunu kontrol becerisinden yoksun, yurttaşını silahlandırmayı özendirmesi gibi.
 
Sizler güvende misiniz? Hiç sanmıyorum. Gazetelerde görmeden geçtiğimiz ölüm haberleri gerçektir. Herbiri bir silahın, ne yazık ki genellikle bir tanıdığının silahına hedef olmuştur.
 
Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından açıklanan verilere göre 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Hakkındaki özel kanuna mualefetten 2001 yılında toplam 23.547 dava açıldı. Bu davalarda yargılanan sanık sayısı 30.357 kişidir. Sanıklardan 957’si çocuk yaştadır. Birşekilde 2001 yılında 30.357 kişi bir silahla biraraya gelmiştir. Bu veriler toplumun yoğun olarak silahlanmakta olduğunun göstergesidir. Yasalar ve bürokrasi buna çok elverişlidir.
 
Bireysel silahlanma, giderek artmakta olan ve acil çözüm gerektiren toplumsal sorunumuzdur. Bireysel şiddetin ayrılmaz bir parçası olan silah tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de öldürme eyleminin vazgeçilmez bir aracı olarak önemini korumaktadır. Kurşun her zaman akıl ve ahlak dışı zavallı bir gerekçeyle hedefine koşmaktadır.
 
Bugüne kadar konuyla ilgili yapılan araştırmalar incelendiğinde şu çarpıcı ve kahredici sonuçlar çıkmaktadır:
- Öldürme suçu işlemiş hükümlüler arasında yapılan araştırmaların neticesi; tetiği çektiren, bıçağı kavratan nedenlerin, toplumumuzun gelişmişlik düzeyini ortaya koymaktadır. Türkiye’de cinayet öncelikle namus ve şerefi korumak, ikinci olarak sarhoş kavgası ile alacak, borç, miras gibi öteki nedenlerden kaynaklanan tartışma ve kavgalar, küfürleşmeler ve de maddi sıkıntı gibi nedenlerle işleniyor.
- Türkiye’de erkeklerin cinsiyetten kaynaklanan toplumsal statüsünü korumak için cinayet işlemesi de çarpıcı bulgular arasındadır.
- Ateşli silahlarla işlenen cinayetlerde birden fazla kurbanın olmasıda çok sık rastlanılan bir durumdur.
 
Bu ve benzeri araştırmaların tümü bizi cinayet sırasında katilin ve / veya kurbanın silah taşıyor olması gerçeğiyle karşılaştırıyor. Bu da "Bireysel Silahlanmaya" karşı mücadelenin haklılığını bir kez daha ortaya koyuyor.
 
 
Bugün konumuz bireysel silahlanmadır. Bireysel silahlanma kitlesel silahlanmadan nitelik olarak farklıdır. Kitlesel silahlanma örgütlenmeyi gerektirir. Bireysel silahlanmanın böyle bir ön koşulu yoktur. Örgütlü şiddet eyleminin adı savaştır. Bireysel silahlı eylemin uç noktası ise intihar veya cinayet. Toplum bilimi açısından bakıldığında bireysel silahlanma ile örgütlü silahlanma iç içeliği diye bir zorunluluğu olmadığı görülür. Her savaşçı toplumda bireysel şiddet görülmediği gibi bireysel şiddetin olduğu toplumlar zorunlu olarak savaşçı toplumlar da değildir.
 
Nitekim; antropoloji bize Hoppy Kızılderilerinin çok savaşçı olmalarına rağmen kabile içi şiddete başvurmadıklarını, eskimoların ise çok sık grup içi şiddet göstermelerine karşın örgütlerin savaşamadıkları bilgisini verir. Şu halde bireysel silah toplum içi savaşın öldürücü aracıdır. Bu nedenle de bireysel silahsızlanma ve kişiler arası barış da toplum içi mekanizmaları harekete geçirerek sağlanır. Umut Vakfı; işte bu mekanizmaların oluşmasına ivme çabasındadır. Vakfımızın odaklandığı amaç kişiler arası toplum içi barışın sağlanmasıdır. Dün olduğu gibi bugün de çabamızı bu yönde vermekteyiz.
 
Silah varsa kurşun atmak için zemin çoktur. İnsanlarımız bilinçsizce; gelenek baskısı, güçsüzlük, ifade etme beceriksizliği, korku gibi komplekslerin tatmini gibi akılalmaz kişisel sebeplerle ama illaki kendini savunmak gerekçesi adı altında silah ediniyorlar. Silah edinmenin kolay olduğu, silahla işlenen suçların cezasının az olduğu, hatta mevcut kanun ve mevzuatın dahi uygulanmadığı herhangi bir toplumda silah sahibi olmak için sebep muhakkak bulunacaktır.
 
Meskun mahalde silah taşımak ve zaruret olmaksızın silah atmak, yani bireylerin canına mal olabilecek davranışta bulunmak, Türk Ceza Kanunu’nun 551. maddesi gereğince suçtur. Cezası 54 milyon Türk Lirası ile başlar. Cezası caydırıcı değildir ama yinede suçtur. Düğünlerde, maçlarda silah atanlardan kaç tanesi bu caydırıcı dahi olmayan cezaya çarptırılmıştır?
 
Yasal düzenlemeler daha yeterli hale getirilmeli ruhsat alımı zorlaştırılmalı, siyasi irade harekete geçirilmeli, silah lobisinin gücü kırılmalı, bireysel silahlanma hakkında gerçekleri içeren bilgi yaygın olarak verilmeli.
 
Öncelikle mevcut kanunların ve yönetmeliklerin uygulanmasının sağlanması, bunun peşi sıra silaha ciddi anlamda kısıtlama getiren yeni kanunların çıkması
 
talebimizdir. Burada bir mesaj vermek istiyorum : Silahlanmada eşitliği hiçbir zaman yakalıyamazsınız. Asıl silahsızlanmada eşitlik için çabalamak gerekir. Bireysel olarak başlanır, toplumlara ulaşır.
 
Hepimizin bildiği gibi bilgi; kendi başına dünyayı değiştirmiyor. Eyleme geçilmeli. Silahtan uzak durulmalı.
 
"At, avrat, silah Türk’ün simgesidir", "Adettir" , "Töremizde var", "Yöremizde var", "Silah güvenliği sağlar", "Babamızdan öyle gördük", "Öldüren silah değil tetiği çekendir" gibi söylencelerin boşluğu ortadadır. Tüm bunlar toplumca ve medya aracılığı ile yayılmalı.
 
Bilinmeli ki evdeki silahın aileden birine zarar verme olasılığı eve kötü amaçla giren birisine zarar verme olasılığından yirmi iki kat daha fazla. Ve yine iyi bilinmeli ki evde bulunan silah cinayet riskini iki katına, intihar riskini beş katına çıkartmaktadır. Ve yine bir daha bilinmeli ki silah SAĞLIĞA ZARARLIDIR. Bunları öğrenmeli ve bilmeliyiz. Silah ve şiddet ile ilgili bilmediğimiz herşey bizi ve sevdiklerimizi öldürüyor.
 
Sonu bir insanın ölümüyle biten olaylara kayıtsız kalmayın. Bir gün bir yerde size veya çok sevdiklerinize doğrultulmuş bir silahla yüzyüze gelebilirsiniz. Ve bir yakınınızı kaybedebilirsiniz. Kaybedenlerden biri de benim. Oğlum Umut Önal bundan dokuz yıl önce silahla öldürüldü. Burada birçoğunuzun ya bir kardeşi ya anne babası ya da çok sevdiği bir yakını öldürülmüştür. Değilse bile her an silahla yüzyüze gelme olasılığınız fazladır. Gelin hep birlikte Bireysel Silaha "HAYIR" diyelim. Gelin Kırmızı Halı üzerinde Sessiz Ayakkabıların Yürüyüşünü anlamlı kılalım ve Bilalleri, Umutları, Eminleri, Ayşeleri sessizce analım. Bireysel Silahsızlanma talebimizi yetkililere duyuralım. Siz duyarlı insanlarla protestomuzu yapalım.
 
Umut dolu yarınlara efendim ...